Ký hiệu của các tiểu hành tinh Ký hiệu thiên văn

Sau khi nhà thiên văn học và linh mục Công giáo người Ý Giuseppe Piazzi phát hiện ra Ceres vào năm 1801, một nhóm các nhà thiên văn học đã phê chuẩn cái tên mà Piazzi đề xuất. Vào thời điểm đó, ký hiệu lưỡi hái được chọn làm ký hiệu của hành tinh.[45]

Ký hiệu của 2 Pallas là ngọn giáo của Pallas Athena, được phát minh bởi Nam tước Franz Xaver von Zach, người đã tổ chức một nhóm gồm 24 nhà thiên văn học để tìm kiếm một hành tinh nằm giữa quỹ đạo của Sao Hỏa và Sao Mộc. Ký hiệu này được von Zach giới thiệu vào năm 1802.[46] Trong một lá thư gửi von Zach, nhà khám phá Heinrich Wilhelm Matthäus Olbers (người đã phát hiện và đặt tên cho Pallas) bày tỏ sự tán thành của ông đối với ký hiệu được đề xuất, nhưng mong muốn rằng tay cầm lưỡi hái của Ceres được trang trí bằng một núm chuôi kiếm thay vì một thanh ngang, để phân biệt rõ hơn với ký hiệu của Sao Kim.[46]

Nhà thiên văn học người Đức Karl Ludwig Harding đã tạo ra ký hiệu cho 3 Juno. Harding cũng là người phát hiện ra tiểu hành tinh này vào năm 1804, đã đề xuất tên gọi Juno và sử dụng vương trượng có hình ngôi sao làm ký hiệu thiên văn của nó.[47]

Ký hiệu của 4 Vesta được tạo ra bởi nhà toán học người Đức Carl Friedrich Gauss. Tiến sĩ Olbers, người trước đây đã phát hiện và đặt tên cho 2 Pallas, đã vinh dự Gauss đặt tên cho phát hiện mới nhất của mình. Gauss quyết định đặt tên tiểu hành tinh mới theo tên nữ thần Vesta, đồng thời đưa ra ký hiệu của Vesta (): bàn thờ của nữ thần, với ngọn lửa thiêng đang cháy trên bàn thờ đó.[48][49][50] Thay vào đó, các nhà văn đương thời khác sử dụng một ký hiệu phức tạp hơn ().[51][52]

Karl Ludwig Hencke, nhà thiên văn nghiệp dư người Đức, đã phát hiện thêm hai tiểu hành tinh tiếp theo là 5 Astraea và 6 Hebe. Hencke yêu cầu ký hiệu của 5 Astraea là một mỏ neo lộn ngược.[53] Tuy nhiên, ký hiệu này đôi khi được thay thế bằng ký hiệu cán cân.[16][54] Gauss đặt tên là 6 Hebe theo yêu cầu của Hencke và chọn chiếc ly rượu làm ký hiệu thiên văn của nó.[55][56]

Khi có thêm nhiều tiểu hành tinh mới được phát hiện, các nhà thiên văn học tiếp tục gán các ký hiệu cho chúng. Do đó, 7 Iris có ký hiệu là cầu vồng với một ngôi sao,[57] 8 Flora là một đóa hoa,[57] 9 Metis là một con mắt có một ngôi sao,[58] 10 Hygiea là một con rắn thẳng đứng với một ngôi sao trên đầu,[59] 11 Parthenope là một con cá đứng với một ngôi sao,[59] 12 Victoria là một ngôi sao trên đỉnh một cành cây của nguyệt quế,[60] 13 Egeria là một chiếc khiên,[61] 14 Irene là một chim bồ câu ngậm cành ô liu với một ngôi sao trên đầu, 15 Eunomia là một trái tim có gắn một ngôi sao trên đỉnh,[62] 16 Psyche là một đôi cánh bướm có một ngôi sao,[63] 17 Thetis là cá heo có một ngôi sao,[64] 18 Melpomene là một dao găm trên một ngôi sao,[65] và 19 Fortuna là một ngôi sao gắn trên bánh xe của Fortuna.[65][lower-alpha 2]

Johann Franz Encke đã thực hiện một thay đổi lớn trong Niên giám Thiên văn học tại Berlin (BAJ) của Đức năm 1854, xuất bản vào năm 1851. Ông đưa ra các con số được bao quanh thay vì các ký hiệu, mặc dù cách đánh số của ông bắt đầu từ Astraea, bốn tiểu hành tinh đầu tiên tiếp tục được biểu thị bằng các ký hiệu truyền thống của chúng.[16] Sự đổi mới mang tính biểu tượng này đã được cộng đồng thiên văn học áp dụng rất nhanh chóng. Năm 1852, số hiệu của Astraea tăng lên 5, nhưng Ceres đến Vesta không được liệt kê theo số của chúng cho đến khi ấn bản được đăng vào năm 1867.[16] Tạp chí Thiên văn do Benjamin Apthorp Gould biên tập đã áp dụng ký hiệu dạng này, với Ceres đánh số 1 và Astraea đánh số 5.[68] Hình thái này trước đây đã được đề xuất trong một bức thư năm 1850 của Heinrich Christian Schumacher gửi Gauss.[69] Vòng tròn sau đó trở thành một cặp dấu ngoặc đơn và các dấu ngoặc đơn đôi khi bị bỏ qua hoàn toàn trong vài thập kỷ tiếp theo.[16]

Một số tiểu hành tinh đã được những nhà thiên văn phát hiện ra chúng đặt ký hiệu sau khi việc đánh số đã trở nên phổ biến. Các tiểu hành tinh 26 Proserpina, 28 Bellona, 35 Leukothea và 37 Fides đều được phát hiện bởi nhà thiên văn học người Đức Robert Luther, ký hiệu của chúng lần lượt gán cho một quả lựu có một ngôi sao bên trong,[70] một dây roi và một ngọn giáo,[71] một ngọn hải đăng cổ đại,[72] và một cây thánh giá.[73] Những ký hiệu này đã được vẽ trong các báo cáo khám phá. Tiểu hành tinh 29 Amphitrite được đặt tên và một vật có hình lớp vỏ là ký hiệu của nó được gán bởi George Bishop, chủ sở hữu Đài quan sát nơi nhà thiên văn học Albert Marth phát hiện ra nó vào năm 1854, mặc dù ký hiệu này không được nêu trong báo cáo phát hiện.[74]

Tiểu hành tinh
Tiểu hành tinh	Ký hiệu	Mã Unicode	Định dạng Unicode	Đại diện cho
1 Ceres	[16][22][42]	U+26B3 (dec 9907)	⚳	Một lưỡi hái.[42] Trong một vài nét, đây chính là ký hiệu Sao Thổ nhưng bị đảo ngược.
2 Pallas	[46]	U+26B4 (dec 9908)	⚴	Một ngọn giáo.[46][54] Trong các phiên bản hiện đại, mũi giáo có hình dạng kim cương rộng hơn hoặc hẹp hơn. Năm 1802, nó có hình dạng một chiếc lá hình dây. Một ký hiệu biến thể là nó có đầu hình tam giác, kết hợp với ký hiệu giả kim của lưu huỳnh.
[46]
3 Juno	[47][75]	U+26B5 (dec 9909)	⚵	Một vương trượng đính thêm một ngôi sao.[47]
[42][76]
4 Vesta	[48]	—	—	Lò sưởi trong ngôi đền với ngọn lửa thiêng của nữ thần Vesta. Hình thái ban đầu của ký hiệu Vesta là một chiếc hộp với thứ trông giống như sừng của Bạch Dương nằm ở phía trên.[48][50]
[16][54][76]	Một hình thái phức tạp ban đầu là một bàn thờ có đặt một chiếc lư hương đang giữ ngọn lửa thiêng.[48][50]
[50]	U+26B6 (dec 9910)	⚶	Hình thái hiện đại của ký hiệu là chữ cái V được sử dụng trong chiêm tinh học vào thập niên 1970. Nó là chữ cái viết tắt của tên gọi tiểu hành tinh trên.[48][50]
5 Astraea	[53][54]	U+2BD4 (dec 11220)	⯔	Một mỏ neo nằm lộn ngược.[53][77]
[78]	U+2696 (dec 9878)	⚖	Một cán cân.[42][54]
6 Hebe	[55][79][80]	U+1F377 (dec 127863)	🍷︎	Một ly rượu. Ban đầu được đặt miệng ly có hình tam giác ∇ lên trên đế ⊥.[55]
[16][42][54]
7 Iris	[16][42]	—	—	Một cầu vồng với một ngôi sao ở bên trong.[57]
[57][65]
8 Flora	[16][54]	U+2698 (dec 9880)	⚘	Một đóa hoa.[57]
9 Metis	[16][42][54]	—	—	Một con mắt với một ngôi sao ở phía trên.[58]
10 Hygiea	[59][65]	—	—	Một con rắn với một ngôi sao (từ Chiếc bát của Hygiea U+1F54F )[59]
[16][54]	U+2695 (dec 9877)	⚕	Gậy của Asclepius. Ký hiệu chiêm tinh học U+2BDA , một gậy caduceus (thường bị nhầm lẫn với Cây gậy của Asclepius trong y học).[81]
11 Parthenope	[16][59]	—	—	Một con cá với một ngôi sao. Đây là hình thái ký hiệu ban đầu từ khoảng thời gian ngắn khi tiểu hành tinh này được biết đến và các nhà thiên văn học vẫn đang sử dụng các ký hiệu mang tính biểu trưng.[59]
[78]	—	—	Một cây đàn lia. Ký hiệu này chỉ xuất hiện trong các tác phẩm tham khảo vào thế kỷ 19, sau này xuất hiện khi các ký hiệu mang tính biểu trưng cho các tiểu hành tinh đã trở nên lỗi thời.
12 Victoria	[16][54]	—	—	Một ngôi sao với một cành nguyệt quế.[60]
[82]	—	—
13 Egeria	[82]	—	—	Một chiếc khiên nhỏ.[61]
[65]
14 Irene	[78]	—	—	Một chú chim bồ câu đang ngậm một cành ô liu trong miệng và một ngôi sao trên đầu nó.[62]
15 Eunomia	[16][54]	U+2661 U+20F0 (dec 9825, 8432)	♡⃰	Một trái tim với một ngôi sao ở phía trên.[83]
16 Psyche	[65]	—	—	Một đôi cánh bướm với một ngôi sao.[63]
17 Thetis	[64]	—	—	Một chú cá heo và một ngôi sao.[64]
18 Melpomene	[65]	—	—	Một dao găm gắn trên một ngôi sao.[65]
19 Fortuna	[65]	—	—	Một ngôi sao nằm phía trên một bánh xe.[65]
26 Proserpina	[70]	—	—	Một quả lựu với một ngôi sao bên trong nó.[70]
28 Bellona	[71]	—	—	Roi da của nữ thần (hoặc Sao Mai) và giáo.[71]
29 Amphitrite	[82]	—	—	Một vật có hình "lớp vỏ" (không đề cập đến ký hiệu ngôi sao).[74]
35 Leukothea	[72]	—	—	Pharos (ngọn hải đăng thời cổ đại).[72]
37 Fides	[73]	U+271D (dec 10013)	✝	Một dấu thập Latinh [73][82]